Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: AFP). Trả lời phỏng vấn trong chương trình “60 Minutes” của CBS hôm 2/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng việc ông chỉ thị quân đội lập tức tiến hành các vụ thử hạt nhân diễn ra sau khi ông nhận ra Mỹ không thể là quốc gia duy nhất không thực hiện thử nghiệm, dù đang nắm trong tay kho vũ khí khổng lồ. “Chúng ta có nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Và tôi nghĩ chúng ta nên làm điều gì đó về giải trừ hạt nhân. Tôi đã thảo luận điều đó với cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nga có rất nhiều vũ khí hạt nhân, và Trung Quốc sẽ có rất nhiều”, ông nói. Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh, ông không muốn Washington là quốc gia duy nhất không thử vũ khí của mình. “Bạn biết đấy, chúng ta phải thử nghiệm là vì Nga tuyên bố họ sẽ tiến hành một vụ thử. Các nước khác thì thử nghiệm.
Chúng ta là quốc gia duy nhất không thử, và tôi không muốn Mỹ là quốc gia duy nhất không thử”, ông Trump nói. Quyết định của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh Nga thông báo thử nghiệm tên lửa hạt nhân “tầm bắn không giới hạn” Burevestnik. Tuy nhiên, Điện Kremlin khẳng định đây không phải một vụ thử hạt nhân, đồng thời cảnh báo sẽ hành động tương tự nếu Washington tiến hành nổ thử hạt nhân.
Lời kêu gọi khôi phục thử nghiệm hạt nhân sau 30 năm của ông Trump hiện cũng vấp phải sự hoài nghi tại quốc hội Mỹ, nơi ứng viên do ông đề cử lãnh đạo STRATCOM (bộ phận phụ trách răn đe chiến lược và khả năng tấn công toàn cầu) cho rằng cả Trung Quốc và Nga đều không tiến hành thử nghiệm nổ hạt nhân. Lần cuối cùng Mỹ tiến hành thử nghiệm hạt nhân là vào tháng 9/1992 trong khuôn khổ “Chiến dịch Julin”.
Chiến dịch này gồm 7 vụ thử hạt nhân và là những vụ thử cuối cùng trước khi bắt đầu đàm phán về Hiệp ước Cấm Thử Hạt nhân Toàn diện (CTBT). CTBT là một thỏa thuận quốc tế cấm mọi vụ nổ hạt nhân cho cả mục đích dân sự lẫn quân sự. Hiệp ước được ký bởi tổng cộng 187 quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Triều Tiên, Israel và cả Nga. Tuy nhiên, hiệp ước này chỉ được phê chuẩn và thực thi bởi 178 quốc gia.
Mỹ là quốc gia ký kết hiệp ước, nhưng chưa phê chuẩn. Trả lời phỏng vấn Fox News ngày 2/11, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright cho biết các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân do Tổng thống Trump ra lệnh sẽ không bao gồm các vụ nổ hạt nhân vào thời điểm này. “Tôi nghĩ các cuộc thử nghiệm mà chúng ta đang nhắc tới hiện nay là thử nghiệm hệ thống. Những thứ này không phải là vụ nổ hạt nhân.
Đây là những gì chúng tôi gọi là vụ nổ không tới hạn”, Bộ trưởng Chris Wright nói. Việc thử nghiệm liên quan tới tất cả các bộ phận khác của một vũ khí hạt nhân để đảm bảo chúng hoạt động và có thể thiết lập một vụ nổ hạt nhân, ông Wright, người đứng đầu cơ quan chịu trách nhiệm thử nghiệm vũ khí hạt nhân của Mỹ, cho hay.
Ông nhấn mạnh thêm, các cuộc thử nghiệm sẽ được tiến hành trên các hệ thống mới nhằm đảm bảo vũ khí thay thế có chất lượng tốt hơn các loại trước đó.

