Vietnam Mountain Marathon (VMM) 2025 đã qua hơn 4 tuần, số lượng học viên của mình tham gia VMM mỗi năm luôn chiếm số lượng lớn nhất so với các giải khác. Tại VMM 2025, có đến hơn 20 học viên thi đấu ở các cự ly. Hoàn thành xuất sắc cũng có, hoàn thành ở mức trung bình cũng có, trước COT cũng có, và DNF cũng có.
Tuần trước có bạn học viên hỏi tôi: "Em thấy khi đến với bộ môn chạy bộ này, sự kỷ luật - chăm chỉ tập luyện và không bỏ bài - yếu tố lớn nhất dẫn đến thành công có đúng không anh? ". Tôi trả lời rằng đúng, nhưng chưa đủ. Với tôi, khi nhắc đến cụm từ "kỷ luật", runner phải thật sự hành động đúng và đủ thì mới có thể tiến xa và chắc chắn. Độc giả Nhơn Trọng là một runner, HLV nổi tiếng trong giới chạy bộ Việt Nam.
Ảnh: Thông thường, nhiều runner chỉ nghĩ tới kỷ luật là: - Phải thật chăm chỉ, quyết liệt, tập với khối lượng nhiều hơn, nhanh hơn. - Khi người khác tập 70km/tuần để race 70km trong 15 tiếng, mình phải tập 90-100km/tuần thì mới mong chạy nhanh hơn họ vài tiếng trong race. - Khi người khác đang nghỉ ngơi, mình phải tranh thủ tập luyện để tạo lợi thế.
- Bắt đầu chạy bộ sau người khác vài năm, thì mình phải tập nhiều hơn, chăm chỉ hơn, pace nhanh hơn trong mỗi bài tập để bắt kịp khoảng cách đó. - Tập luyện không kể nắng, mưa, đau đớn. Nhưng với tôi, ngoài sự chăm chỉ, thì : - Tập luyện đúng giáo án đã lên từ trước, không tự ý tập thêm, bớt.
- Khi cơ thể có bất cứ phản ứng bất thường nào, runner phải trao đổi với người hướng dẫn, phải lắng nghe cơ thể trước khi quyết định có tập luyện bài tập đó hay không. - Chọn cự ly, chọn race phù hợp với thể lực và quá trình tích lũy trong tập luyện trước đó. - Chăm chút từng chi tiết nhỏ như bữa ăn, giấc ngủ, khởi động, giãn cơ hàng ngày.
- Nhất quán trong tập luyện, không vội vàng thay đổi, theo kiểu "đẽo cày giữa đường" - Tôn trọng thời gian tích lũy thay vì đốt cháy giai đoạn. - Giữ sức khỏe thật tốt để duy trì đam mê lâu dài thay vì chỉ mãi đuổi theo thành tích. Với những gạch đầu dòng đó, runner đều có thể bóc tách sâu hơn nữa bằng những hành động cụ thể hơn nữa, để đạt được sự kỷ luật trong bộ môn này. Độc giả Nhơn Trọng trong một buổi tập chạy trail ở Pháp.
Ảnh: Quay lại với VMM, nếu khối lượng và sự chăm chỉ là tất cả để làm nên thành tích cao, tôi tự nhận thấy mình chỉ xứng đáng đứn ngoài top 10 của cự ly 100km, vì tôi biết trong hơn 500 VĐV đứng ở vạch xuất phát hôm đó, có rất nhiều người tập luyện hơn tôi đến 30-40% khối lượng mỗi tuần.
Tôi thì thích tính nhất quán, nên khối lượng tập trung bình quanh năm của tôi chỉ vào khoảng 80-110 km/tuần và tăng đều 10% mỗi năm, thay vì dồn dập trong giai đoạn ngắn hoặc tập quá nhiều (140 - 160 km/tuần) mà cơ thể không hồi phục kịp. Tôi có ba anh học viên thi cự ly 100km, với mỗi người có một cấu trúc bài tập và khối lượng khác nhau. Có người chỉ chạy 70-90 km/tuần, nhưng hoàn thành dưới 18 tiếng.
Có anh, mỗi tuần đi huấn luyện 4 buổi cho học viên PT, nên chỉ chạy 60-80 km/tuần và hoàn thành 100km với thành tích dưới 22 tiếng. Và khi học viên này hỏi nếu tập luyện nhiều hơn 100km/tuần trong giai đoạn trước giải, liệu anh ấy có chạy được dưới 20 tiếng ở race vừa rồi không. Tôi trả lời rằng nếu được làm lại, chúng ta có thể thay đổi cấu trúc bài tập, thay đổi cách chăm sóc cơ thể và chú trọng hơn vào phục hồi sau các buổi tập.
Còn nếu học viên nâng khối lượng lên mốc 100 km/tuần, chắc chắn anh ấy sẽ gặp chấn thương chỉ sau vài tuần. Thông điệp tôi muốn truyền tải ở đây là runner cần tôn trọng thời gian tích lũy, trước khi mong muốn khối lượng cao như người khác. Trong những bộ môn endurance (sức bền) như chạy bộ, chúng ta hầu như không có lối tắt, nếu muốn đạt được sự tiến bộ "vững chắc".

