Binh sĩ Ukraine bị thương trong chiến sự (Ảnh minh họa: AFP). Nữ phóng viên Olga Kirilenko của báo Ukrainska Pravda liên tục nhận được những bất lợi từ mặt trận Pokrovsk do các binh sĩ Ukraine tại thực địa chuyển về: "Hàng loạt phi công (điều khiển UAV) đã thiệt mạng trong thành phố. Cả ở phía nam lẫn phía bắc... Các lữ đoàn đang phòng thủ Mirnograd có thể bị bao vây... Các lữ đoàn của chúng tôi đang trên đường đến, nhưng không thể chiếm được vì đó là vùng chết chóc...
Đối phương vừa loại bỏ 4 lính Ukraine trong thành phố - 2 người thuộc Lữ đoàn N, 2 người thuộc Lữ đoàn M". Đây là báo cáo từ một trong những người điều khiển UAV giỏi nhất của quân đội Ukraine (AFU) đang trực tiếp chiến đấu ở Pokrovsk, cho thấy tình hình hết sức nghiêm trọng.
Quân đội Nga (RFAF) lần đầu tiên xâm nhập Pokrovsk vào tháng 7, khi một đoạn video ghi lại cảnh những tay súng đặc nhiệm RFAF bắn vào một chiếc xe chở binh sĩ Ukraine đang đi ngang qua lan truyền trên mạng xã hội. "Có đối phương ở đây", người lái xe chỉ kịp hét lên ngạc nhiên. Vài tuần sau, AFU tuyên bố phần nào đánh bật đối phương ra khỏi thành phố nhưng lực lượng Moscow tiếp tục xâm nhập Pokrovsk lần thứ hai, vào khoảng tháng 8.
Lần này, cuộc tấn công dữ dội hơn, mặc dù nhìn từ bên ngoài, tình hình trong thành phố dường như đã ổn định và điều quan trọng nhất cần theo dõi là chiến dịch phản công ở mũi thọc sâu của RFAF ở Dobropolye. Tính đến cuối tháng 10, Pokrovsk và Mirnograd bị UAV Nga bao vây. Và mỗi ngày trôi qua, binh sĩ Ukraine lại càng tiến gần hơn đến nguy cơ bị bao vây bởi lính xung kích đối phương.
Ukrainska Pravda giải thích lý do tại sao hệ thống phòng thủ của Pokrovsk đang sụp đổ và điều này có ý nghĩa gì. Quân đội Nga đã "trở lại" Pokrovsk gần như ngay lập tức sau khi bị đánh bật hồi tháng 7, nhưng vào thời điểm đó, thông tin này, một phần do chiến dịch phản công Dobropolye, đã không đến được với giới truyền thông. Các nhóm bộ binh nhỏ của Nga thường xuyên đột nhập qua các lỗ hổng của quân đội Ukraine ở phía nam thành phố, luồn sâu hơn.
"Cảm giác như họ vừa chui ra khỏi mặt đất. Có lẽ binh sĩ Nga đã ẩn nấp trong nhà sau lần đầu tiên xâm nhập", Phó tiểu đoàn trưởng của một trong những lữ đoàn AFU hoạt động trong thành phố nói với Ukrainska Pravda. Phó tiểu đoàn trưởng tiếp tục: "Chúng tôi không nhận được thêm nguồn lực nào, đặc biệt là quân số, để ngăn chặn đối phương. Tất cả các lữ đoàn được triển khai phòng thủ đều đã kiệt sức".
Lữ đoàn nói trên cũng nhận được hệ thống robot mặt đất (GRS) muộn, hiện là cách duy nhất để vận chuyển đạn dược, lương thực và sơ tán thương binh. Như thường lệ, họ phải tự tìm nguồn lực cho các phương tiện, vốn thường xuyên bị UAV FPV của Nga phá hủy. Không có vấn đề gì về đạn dược bởi AFU dự trữ rất nhiều, nhưng cơ hội sử dụng chúng đã không còn và hậu cần (nhiên liệu, dầu bôi trơn, phụ tùng) cho xe cộ bị cắt đứt từ lâu.
Vào ngày 26/10, khi Bộ Tổng tham mưu Ukraine lần đầu tiên công khai thừa nhận sự hiện diện của quân đội Nga tại Pokrovsk, các nhóm RFAF biệt lập xông vào thành phố và đang giao tranh ở vùng ngoại ô phía bắc, đặc biệt là ở khu vực nghĩa trang, nằm trên đường tới Rodynske và Dobropolye. Ngoài ra, vào khoảng ngày 24-26/10, sau khi tập trung lực lượng theo hướng ngược lại, ở ngoại ô phía tây Pokrovsk, lực lượng Moscow bắt đầu tiến về Grishinoye.
Bản đồ chiến sự Nga - Ukraine tại Pokrovsk - Mirnograd ngày 26/10. Lực lượng Moscow liên tiếp đánh bại đối phương, giành quyền kiểm soát thêm nhiều vị trí mới và tiếp tục tấn công theo các mũi tên đỏ, khép chặt vòng vây với lực lượng Kiev (Ảnh: Marat Khairullin). Chiến dịch phản công tại mũi thọc sâu của Nga ở Dobropolye, với sự tham gia của lính dù và các trung đoàn tấn công từ lực lượng dự bị thuộc Bộ Tổng tham mưu Ukraine, thực tế đã hoàn thành một nhiệm vụ quan trọng.
Dobropolye được dự định là 1 trong 2 gọng kìm mà quân đội Nga dự định dùng để bao vây gần như toàn bộ vùng Donetsk hiện do Kiev kiểm soát. Bản thân mũi thọc sâu là gọng kìm phía nam, trong khi cuộc tiến công vào Svyatogorsk là gọng kìm phía bắc. Theo kế hoạch tối đa của RFAF, họ sẽ kết nối dọc theo Izyum và Barvenkove, tức trên chiến tuyến dài khoảng 100km. Việc cắt đứt khu vực Dobropolye, mặc dù chỉ là một phần, đã giúp AFU ngăn chặn được kế hoạch này.
Tướng Alexander Syrsky - Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine - tỏ ra rất bức xúc, coi việc che giấu sự thật về tình hình tại hướng Pokrovsk là không thể chấp nhận được và tuyên bố, các sĩ quan không xứng đáng làm chỉ huy. Như Ukrainska Pravda đã đưa tin gần đây, một số lữ đoàn thực sự đã "bơm" thông tin sai lệch về vị trí của họ.
Tại vị trí giả định N, mà lữ đoàn đã đánh dấu trên bản đồ nhận thức tình hình là hiện hữu, có thể có 2 lính bộ binh bị thương, mà về mặt khách quan, sẽ không tham gia chiến đấu, hoặc có thể không có ai cả. Các chỉ huy dùng đến những lời "nói dối" như vậy để tránh bị kiểm tra hoặc truy tố hình sự.
Ngoài ra, bởi vì sau khi báo cáo về một vị trí bị mất, họ thường nhận được lệnh khôi phục lại vị trí nhưng chẳng có binh sĩ để làm điều đó. Một mặt, điều này cho phép các chỉ huy bảo toàn nguồn nhân lực vốn đã hạn chế của mình, mặt khác, nó làm sai lệch nhận thức về thực tế của những người đánh giá tình hình, khi xem xét bản đồ và báo cáo của chính các lữ đoàn, đặc biệt là Tổng Tư lệnh.
Đó là lý do tại sao, sau tuyên bố của Tướng Syrsky về "việc nói dối là không thể chấp nhận được", các điều tra viên đã bắt đầu đến "thăm" các lữ đoàn. Họ được giao nhiệm vụ xác định xem các vị trí được báo cáo có khớp với thực tế trên chiến trường hay không. Tuy nhiên, liệu việc kiểm tra giấy tờ này có hiệu quả hay không vẫn còn phải chờ xem.
Ukrainska Pravda đã hỏi một chỉ huy cấp cao đang chiến đấu tại khu vực Pokrovsk rằng liệu ông có kịp tóm tắt cho Tướng Syrsky về tình hình hiện tại trong chuyến thăm thực địa gần đây nhất của Tổng Tư lệnh hay không. Thật không may, họ được trả lời rằng không phải ai cũng có mặt tại cuộc họp đó.
"Tôi đã nhiều lần nêu vấn đề tái tập hợp và việc thiếu tuyến phòng thủ thứ hai, điều này sẽ dẫn đến việc các đơn vị bị bao vây, nhưng chúng tôi không được lắng nghe", nguồn tin nói ngắn gọn.
Trong những bức ảnh mà Tướng Syrsky công bố từ cuộc họp theo hướng Pokrovsk, khi các chỉ huy khác phàn nàn một cách phẫn nộ trong một cuộc trò chuyện với phóng viên, không một chỉ huy lữ đoàn nào có mặt, và chính đơn vị này là đơn vị nắm rõ nhất về tình hình ở trung tâm và xung quanh thành phố. Tuy nhiên, những bức ảnh này có sự xuất hiện của một số người trung thành với Tổng Tư lệnh.
Bên cạnh những báo cáo sai lệch ở nhiều cấp độ khác nhau, những lý do chính dẫn đến nguy cơ mất Pokrovsk bao gồm việc RFAF gần như kiểm soát hoàn toàn bầu trời và những khoảng trống giữa các vị trí AFU mà đối phương đang xâm nhập. Trong chiến dịch Pokrovsk, không có giải pháp kỹ thuật nào được tìm ra cho phép lực lượng phòng vệ Ukraine giành được thế chủ động trên không.
UAV FPV của Nga kiểm soát hầu như tất cả các tuyến đường hậu cần đến Pokrovsk và Mirnograd, đục thủng lưới chống máy bay không người lái, phá hủy xe cộ, và tệ nhất là hạ gục binh sĩ Ukraine. Mọi xa lộ đều được canh gác bởi những chiếc UAV "chờ sẵn", chúng đậu bên đường, chờ đợi để tấn công các phương tiện đi qua.
Thật không may, những người bảo vệ Pokrovsk đang phải chịu chung số phận với lực lượng Kiev ở Kursk, nơi mà hậu cần gần như bị cắt đứt hoàn toàn bởi UAV Nga. Bản đồ chiến sự Nga - Ukraine tại Pokrovsk - Minograd tính đến 8h00 tối 26/10. Moscow kiểm soát phần màu nâu, các khu vực gạch chéo là nơi họ mới giành được và đang tiếp tục tấn công theo những mũi tên đỏ, siết chặt vòng vây với lực lượng Kiev (Ảnh: Rybar).
Việc Pokrovsk thất thủ sẽ đồng nghĩa với việc thành phố vệ tinh Mirnograd cũng tự động sụp đổ, và nếu không có lệnh rút lui kịp thời, quân đội Ukraine đồn trú tại Mirnograd sẽ bị bao vây. Việc Mirnograd "bị gắn chặt" vào Pokrovsk được giải thích đơn giản bằng hậu cần. Tất cả các tuyến đường có thể đến thành phố vệ tinh này đều đi qua Pokrovsk hoặc vùng lân cận. Khoảng cách hậu cần là 20-25km, phải đi bộ.
Đã có những cuộc giao tranh dọc theo tuyến đường này, và AFU có nhiều thương vong. "Nếu Pokrovsk thất thủ, quân đồn trú ở Mirnograd sẽ không còn đường thoát. Hệ thống hậu cần của chúng tôi đến Mirnograd cách đó hơn 20km. Việc thay thế chúng gần như bất khả thi. Việc sơ tán là không thể. Rodynske đang bị siết chặt (bởi quân đội Nga), và Krasny Liman đang nóng bỏng. Mọi người đang làm việc hết công suất, nhận ra rằng vòng vây đang đến gần", một sĩ quan Ukraine tại Mirnograd nói.
Bên cạnh việc mất nhân sự ở Mirnograd, quân đội Ukraine nói với Ukraisnka Pravda rằng họ cũng lo ngại về việc mất thiết bị, đặc biệt là các đơn vị UAV. Số tiền này lên tới hàng tỷ Hryvnia (1 USD đổi được khoảng 42 Hryvnia), cả của chính họ và được viện trợ. Việc mất Pokrovsk, một viễn cảnh mà một số người đối thoại của Ukrainska Pravda dường như đã cam chịu, đồng nghĩa với việc mất một phần lớn khu vực Donetsk, cũng như, từ góc độ quân sự, một khu vực phòng thủ kiên cố.
Cách đó 20km về phía bắc là Dobropolye, nơi quân đội Nga san phẳng bằng hàng loạt bom KAB, khiến việc giữ vững trận địa phòng ngự của lực lượng Kiev trở nên bất khả thi nhất có thể. Phía tây là tỉnh Dnipropetrovsk, nơi mà ngay phía dưới, lực lượng Moscow đã và đang tiến công dữ dội. Quân đội Nga sẽ không dừng lại.

